«Δελτίο Τύπου του ΠΚΣ για τη γρίπη των χοίρων»

«Τις τελευταίες μέρες ολόκληρος ο κόσμος παρακολουθεί με αγωνία την εξάπλωση κρουσμάτων της γρίπης των χοίρων, τύπου Η1Ν1, στο Μεξικό και τις ΗΠΑ. Ειδικοί επιστήμονες μελετούν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τον ιό, προσπαθούν να τον αποκωδικοποιήσουν και να καταλήξουν σε ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με τον πραγματικό κίνδυνο πρόκλησης μία νέας πανδημίας γρίπης στον άνθρωπο.

Από τα μέχρι στιγμής δεδομένα μπορούμε με σιγουριά να πούμε πως πρόκειται για έναν «μοναδικό» ιό γρίπης των χοίρων, που συνδυάζει γονίδια από στελέχη της γρίπης των χοίρων (αμερικανικής και ευρασιατικής προέλευσης), αλλά και από ιούς γρίπης των πτηνών και του ανθρώπου Πιστεύεται πως ο ιός «γεννήθηκε» ύστερα από ανασυνδυασμό (ανταλλαγή γονιδίων - reassortment) των παραπάνω στελεχών της γρίπης σε χοίρους. Εξάλλου, ο χοίρος θεωρείται ως το «αναμειγνύον δοχείο» (mixing vessel) όπου ιοί του ανθρώπου και των πτηνών μπορούν να ανασυνδυαστούν με αποτέλεσμα την δημιουργία ενός νέου ιού παθογόνου για τον άνθρωπο.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (World Health Organization - WHO) και το Αμερικανικό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (Center for Disease Control and Prevention - CDC), το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα της νόσου σε άνθρωπο ανιχνεύτηκε στην πολιτεία της Καλιφόρνια στις 13 Απριλίου και ανακοινώθηκε από το CDC 21 του μήνα. Μετά την ανακοίνωση των αμερικανικών αρχών, τα εργαστήρια του υπουργείου Υγείας του Μεξικού διερεύνησαν μία σειρά «παράξενων» θανάτων ανθρώπων που παρουσίασαν συμπτώματα γρίπης (ήδη από τις 18 Μαρτίου) και επιβεβαίωσαν πως πρόκειται για τον ίδιο παθογόνο παράγοντα. Μέχρι αυτή τη στιγμή (Δευτέρα 27/04/2009) τουλάχιστον 18 θάνατοι στο Μεξικό έχουν αποδοθεί στον ιό της γρίπης των χοίρων (ο ιός έχει ταυτοποιηθεί ως αιτία θανάτου ύστερα από εργαστηριακές εξετάσεις), ενώ άλλοι 85 θάνατοι βρίσκονται υπό διερεύνηση. Συνολικά υπολογίζεται πως τα κρούσματα της γρίπης των χοίρων σε ανθρώπους στο Μεξικό έχουν ξεπεράσει τα 1.600 . Στις ΗΠΑ περίπου 20 άνθρωποι έχουν νοσήσει, ενώ ύποπτα κρούσματα έχουν αναφερθεί στη Νέα Ζηλανδία, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ισπανία και το Ισραήλ. Μάλιστα μόλις σήμερα το πρωί επιβεβαιώθηκε η γρίπη των χοίρων σε έναν ασθενή στην Ισπανία. Σε όλες τις περιπτώσεις πρόκειται για άτομα που ταξίδεψαν πρόσφατα στο Μεξικό.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η σχεδόν πλήρης έλλειψη ενημέρωσης για την κατάσταση που της νόσου στους χοίρους. Εάν ο χοίρος πράγματι έπαιξε το ρόλο του «αναμειγνύοντος δοχείου», δε γνωρίζουμε ποια είναι η επιδημιολογική εικόνα του ιού στους χοίρους, αν και πόσο εκτεταμένη είναι η μετάδοση του σε χοιροστάσια.

Στην Ευρώπη υπάρχει ένα οργανωμένο δίκτυο για την παρακολούθησης της γρίπης στους χοίρους , ενώ δεν έχει ποτέ απομονωθεί από χοίρο το στέλεχος της γρίπης του Μεξικό. Το ευρωπαϊκό στέλεχος Η1Ν1 της γρίπης των χοίρων μεταδόθηκε στους χοίρους από άγρια πτηνά στις αρχές της δεκαετίας του 1980, προκαλεί συχνά αναπνευστική νόσο σε χοίρους και ουδέποτε αποτέλεσε πρόβλημα για τη δημόσια υγεία. Μεμονωμένα κρούσματα γρίπης των χοίρων που έχουν καταγραφεί σε ανθρώπους συνδέονται με άμεση επαφή με χοίρους. Με εξαίρεση το περιστατικό του Fort Dix το 1976 στις ΗΠΑ δεν έχει καταγραφεί στο παρελθόν μετάδοση ιού της γρίπης των χοίρων από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Οφείλουμε να τονίσουμε πως ο ιός των χοίρων του Μεξικό, όχι μόνο δεν υπάρχει στα Ευρωπαϊκά χοιρινά, αλλά και ΔΕΝ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ στον άνθρωπο με την κατανάλωση χοιρινού κρέατος! Η γρίπη στα θηλαστικά αφορά σχεδόν αποκλειστικά το αναπνευστικό σύστημα και μεταδίδεται αερογενώς (airborne disease). Μάλιστα η θερμική επεξεργασία του χοιρινού κρέατος εκμηδενίζει την ήδη ελάχιστη πιθανότητα να φτάσει στο πιάτο του καταναλωτή ιός της γρίπης.

Οι εξελίξεις στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού μας ανησυχούν όλους. Όμως, ο πανικός και η υπερπροβολή του θέματος, κάθε άλλο παρά συμβάλλουν στην ψύχραιμη αντιμετώπιση του προβλήματος. Αυτή τη στιγμή, η σωστή και ακριβής ενημέρωση αποτελεί τον καλύτερό μας σύμμαχο. Οι αρμόδιες αρχές των υπουργείων Υγείας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων συνεργάζονται στενά και λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη εισόδου του ιού στην Ελλάδα και την προστασία του καταναλωτή.

Για ακόμα μία φορά αποδεικνύεται πόσο καθοριστικός είναι ο ρόλος των κτηνιάτρων στην προστασία της δημόσιας υγείας. Ο έλεγχος μίας ζωονόσου στα ζώα, δηλαδή στην πρωτογενή πηγή της, αποτελεί το κλειδί για την αποφυγή μετάδοσής της στον άνθρωπο»